Α. Προσφυγή

Όπως έχουμε αναφέρει, ο αλληλεγγύως υπεύθυνος δύναται να ασκήσει έναντι της Φορολογικής Διοίκησης, παράλληλα με το νομικό πρόσωπο οποιοδήποτε δικαίωμα θα είχε στη διάθεσή του το τελευταίο.

Πλέον λοιπόν, είναι απολύτως σαφές ότι ο αλληλεγγύως υπεύθυνος μπορεί να ασκήσει φορολογική προσφυγή. Η δυνατότητα αυτή όμως, αμφισβητούνταν κατά τον χρόνο εισαγωγής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν. 4174/2013) και μέχρι την οριστική επίλυση του ζητήματος από την ΣτΕ 498/2020, η οποία δέχτηκε τα εξής:

«Επειδή, με τις προπαρατεθείσες διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 50 του Κ.Φ.Δ. παρέχεται στους προσωπικώς και αλληλεγγύως κατά νόμον ευθυνόμενους για την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων νομικών προσώπων ή οντοτήτων -μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι διευθύνοντες σύμβουλοι ανωνύμων εταιρειών- η δυνατότητα ασκήσεως όλων των έναντι της φορολογικής διοικήσεως διαδικαστικού χαρακτήρα δικαιωμάτων που παρέχονται εκ του νόμου στα ίδια τα νομικά πρόσωπα. Μεταξύ των δικαιωμάτων αυτών περιλαμβάνεται και η κατ` άρθρο 63 του Κ.Φ.Δ. ενδικοφανής προσφυγή, η άσκηση της οποίας αποτελεί προϋπόθεση παραδεκτού της εν συνεχεία ασκούμενης ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων προσφυγής. Δεδομένου, εξάλλου, ότι από το δικαίωμα ασκήσεως προσφυγής κατά της σιωπηρής ή ρητής απορρίψεως της ενδικοφανούς προσφυγής ο νόμος δεν προβλέπει καμία εξαίρεση (βλ. παρ. 8 του άρθρου 63 του Κ.Φ.Δ.), οι προσωπικώς και αλληλεγγύως ευθυνόμενοι για τις φορολογικές υποχρεώσεις του νομικού προσώπου -οι οποίοι, άλλωστε, πρέπει να μνημονεύονται στην καταλογιστική του φόρου πράξη (βλ. άρθρο 37 περ. θ΄ του Κ.Φ.Δ.)- νομιμοποιούνται, υπό την ιδιότητά τους αυτή, να ασκήσουν προσφυγή κατά της απόρριψης της ενδικοφανούς τους προσφυγής, με την οποία, κατ` ενάσκηση δυνατότητας παρεχόμενης εκ του νόμου, εστράφησαν κατά της εκδοθείσης σε βάρος του νομικού προσώπου καταλογιστικής πράξης της φορολογικής αρχής. Η δυνατότητα δικαστικής αμφισβήτησης της νομιμότητας της απορρίψεως της ενδικοφανούς προσφυγής αποτελεί, κατά τούτο, αναγκαίο συμπλήρωμα του αντίστοιχου διαδικαστικού δικαιώματος που παρέχεται στους προσωπικώς και αλληλεγγύως ευθυνόμενους, οι οποίοι, λόγω της συμμετοχής τους στη διοικητική διαδικασία που προηγείται της οριστικοποίησης της φορολογικής οφειλής του νομικού προσώπου, νομιμοποιούνται ενεργητικώς για την άσκηση προσφυγής κατά της πράξης, με την οποία περατώνεται η προβλεπόμενη εκ του νόμου ενδικοφανής διαδικασία. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή, η οποία θα απέκλειε τη δυνατότητα άσκησης προσφυγής για την παραπάνω κατηγορία προσώπων, ανεξαρτήτως του ότι δεν βρίσκει έρεισμα στον νόμο, θα είχε ως συνέπεια να παραμένει ημιτελής και άνευ ουσιαστικού περιεχομένου η παρεχόμενη από το άρθρο 50 παρ. 7 του Κ.Φ.Δ. δυνατότητα ασκήσεως ενδικοφανούς προσφυγής…»

Β. Πρόσθετη παρέμβαση υπέρ του νομικού προσώπου

Πριν από την δημοσίευση της ΣτΕ 498/2020 είχε γίνει δεκτό ότι ο αλληλεγγύως υπεύθυνος δικαιούται να ασκήσει πρόσθετη παρέμβαση υπέρ του νομικού προσώπου (κατ’ άρθρο 113 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ.), εάν το τελευταίο ασκήσει προσφυγή. Η δυνατότητα αυτή δεν έχει παύσει, αλλά η πρακτική της σημασία είναι περιορισμένη.

Γ. Ανακοπή

Ο αλληλεγγύως υπεύθυνος δικαιούται να ασκήσει ανακοπή κατά των πράξεων της διοικητικής εκτέλεσης. Σε αντίθεση όμως, με τα όσα γίνονταν στο προηγούμενο νομικό καθεστώς δεν δικαιούται να προβάλει λόγους κατά της φορολογικής οφειλής ή της αλληλέγγυας ευθύνης του, αφού πλέον, τους παραπάνω λόγους μπορεί και οφείλει να τους προβάλει με την προσφυγή του.