Στις περισσότερες ελληνικές οικογένειες, η συζήτηση για τη μεταβίβαση περιουσίας συχνά αποφεύγεται. Συνδέεται με δύσκολες σκέψεις για το μέλλον και τον θάνατο, με αποτέλεσμα να αναβάλλεται. Όμως, η αναβολή μπορεί να δημιουργήσει νομικούς ή φορολογικούς κινδύνους λόγω κακού προγραμματισμού. Το ιδανικό είναι η έγκαιρη και ειλικρινής συζήτηση μεταξύ γονέων και τέκνων, με σεβασμό στις επιθυμίες των γονέων και με στόχο την προστασία της οικογενειακής περιουσίας.

Η γονική παροχή είναι μια μορφή μεταβίβασης περιουσίας από γονέα προς τέκνο, χωρίς αντάλλαγμα. Σκοπός της είναι να βοηθήσει το παιδί είτε να ξεκινήσει τη δική του επαγγελματική δραστηριότητα είτε να αποκτήσει οικονομική. Αντίστοιχα, η δωρεά είναι η μεταβίβαση περιουσίας χωρίς αντάλλαγμα, αλλά μπορεί να γίνει προς οποιοδήποτε πρόσωπο. Οι δύο πράξεις διαφέρουν και στη φορολογική τους μεταχείριση, κάτι που σε ορισμένες περιπτώσεις έχει μεγάλη σημασία.

Η δωρεά και η γονική παροχή ακινήτου απαιτούν συμβολαιογραφικό έγγραφο και μεταγραφή, καθώς και πλήθος δικαιολογητικών, όπως συμβαίνει και με μια πώληση.

Η ψιλή κυριότητα και η επικαρπία

Στις περισσότερες γονικές παροχές συνηθίζεται οι γονείς να μεταβιβάζουν στα παιδιά την ψιλή κυριότητα ενός ακινήτου, κρατώντας για τους ίδιους την επικαρπία.

Η επικαρπία είναι το δικαίωμα να χρησιμοποιεί και να καρπώνεται κανείς ένα ξένο πράγμα (για παράδειγμα, να κατοικεί ή να εισπράττει ενοίκια) χωρίς να μπορεί να το πωλήσει ή να το επιβαρύνει.

Η ψιλή κυριότητα, από την άλλη, σημαίνει ότι ο κύριος έχει το δικαίωμα διάθεσης του πράγματος, αλλά όχι της χρήσης του όσο υπάρχει η επικαρπία. Μετά τον θάνατο του επικαρπωτή, η επικαρπία ενώνεται αυτόματα με την ψιλή κυριότητα και ο ψιλός κύριος γίνεται πλήρης κύριος. Έτσι, η αξία της ψιλής κυριότητας εξαρτάται από την ηλικία και την υγεία του επικαρπωτή.

Ο ρόλος του δικηγόρου

Ο δικηγόρος έχει καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία της γονικής παροχής.

Αρχικά πραγματοποιεί μια συμβουλευτική συνάντηση, για να κατανοήσει τι επιθυμεί ο εντολέας και να του εξηγήσει τις επιλογές του. Παρέχει ενημέρωση για τις φορολογικές συνέπειες, τους πιθανούς κινδύνους και το χρονοδιάγραμμα της διαδικασίας.

Στη συνέχεια:

• Ελέγχει την ακίνητη περιουσία και συγκεντρώνει τα απαραίτητα έγγραφα.
• Διορθώνει και τακτοποιεί όσα προβλήματα ανακύψουν.
• Συντονίζει την διαδικασία σύνταξης του συμβολαίου.
• Ελέγχει το κείμενο του συμβολαίου, ώστε να είναι νομικά ακριβές και πλήρες.
• Εξηγεί στον πελάτη όλα τα κρίσιμα σημεία πριν από την υπογραφή.
• Μεριμνά για την μεταγραφή του συμβολαίου.

Με απλά λόγια, ο δικηγόρος κάνει τη διαδικασία ασφαλή, γρήγορη και προβλέψιμη προστατεύοντας τα συμφέροντα όλων των εμπλεκομένων μερών.

Σε συνεργασία με την Εταιρεία Alzheimer Αθηνών και τις Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα EE οι Δικηγόροι, Κωνσταντίνος Πικραμένος και Γιάννης Μπιλιάνης, παρουσιάζουν το βιβλίο με τίτλο «ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ: ένας οδηγός για τον προγραμματισμό περιουσιακών και προσωπικών ζητημάτων».

Διαβάστε το σχετικό αφιέρωμα στην εφημερίδα Καθημερινή από τη Λίνα Γιάνναρου:

https://www.kathimerini.gr/society/562511104/apofasizontas-gia-ti-zoi-prin-apo-to-skotadi-tis-anoias/

Το έργο απευθύνεται σε μη νομικούς και καλύπτει τα βασικά σημεία του περιουσιακού και προσωπικού προγραμματισμού.

Όταν μιλάμε για τον προγραμματισμό περιουσιακών ζητημάτων αναφερόμαστε σε έναν συνολικό προγραμματισμό που περιλαμβάνει όχι μόνο τις συναλλαγές εν ζωή, αλλά και τη σύνταξη μιας διαθήκης, η οποία θα περιλαμβάνει τις επιθυμίες του προσώπου για την τύχη της περιουσίας του μετά το θάνατό του. Ο σκοπός του προγραμματισμού είναι να αποφεύγονται, κατά το μέτρο του δυνατού, μελλοντικά προβλήματα.

Εκτός, όμως, από την τακτοποίηση ζητημάτων περιουσιακής φύσης, μεγάλη αξία έχει ο προγραμματισμός προσωπικών ζητημάτων. Παράδειγμα τέτοιου προγραμματισμού είναι η πρόβλεψη για τη φροντίδα του προσώπου σε περίπτωση που αυτό καταστεί ανίκανο να λαμβάνει αποφάσεις για τον εαυτό του.

Συνολικά ο στόχος του οδηγού είναι να πληροφορήσει τον αναγνώστη του σχετικά με ζητήματα περιουσιακής και προσωπικής φύσης, ώστε ο τελευταίος να έχει την ευχέρεια να τα ρυθμίσει σύμφωνα με τις επιθυμίες του και με νομικά έγκυρο τρόπο.

Το βιβλίο διατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή (e-book) δωρεάν από τις ιστοσελίδες της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών και των Εκδόσεων Αντ. Ν. Σάκκουλα EE και σε έντυπη μορφή από το κεντρικό κατάστημα του εκδότη και συνεργαζόμενα βιβλιοπωλεία.