Στο παρακάτω άρθρο της Δικηγόρου Αθηνών, Ελευθερίας Αγγελούδη, θα εξετάσουμε συνοπτικά τις κατηγορίες αδειών διαμονής (για πολίτες τρίτων χωρών) με δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα:
Εξαρτημένη εργασίας κατόπιν μετάκλησης
Η άδεια διαμονής για εξαρτημένη εργασία κατόπιν μετάκλησης έχει διάρκεια μέχρι δύο έτη. Παρέχει πρόσβαση στη μισθωτή απασχόληση στους τομείς που προβλέπονται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδίδεται κάθε δύο έτη, βάσει του άρθρου 11 του Ν. 4251/2014. Η εν λόγω Κοινή Υπουργική Απόφαση καθορίζει τον ανώτατο αριθμό πολιτών τρίτων χωρών και τις ειδικότητές τους που μπορούν να εργαστούν στην Ελλάδα. Οι θέσεις εργασίας αφορούν ιδίως, τους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της οικιακής εργασίας και των οικοδομικών εργασιών.
Κάθε εργοδότης, ο οποίος επιθυμεί να προσλάβει προσωπικό για εξαρτημένη εργασία, καταθέτει αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του τόπου διαμονής του, στην οποία αναφέρονται ο αριθμός των θέσεων εργασίας, τα στοιχεία και η ιθαγένεια των προς απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών, η ειδικότητα, καθώς και το χρονικό διάστημα της απασχόλησης. Η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται από έγκυρη σύμβαση εργασίας για ένα τουλάχιστον έτος στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια, ο Γενικός Γραμματέας της αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης εκδίδει πράξη με την οποία εγκρίνει την απασχόληση του πολίτη τρίτης χώρας για παροχή εξαρτημένης εργασίας σε συγκεκριμένο εργοδότη. Η σχετική πράξη έγκρισης διαβιβάζεται στην αρμόδια ελληνική προξενική αρχή, η οποία καλεί τους ενδιαφερόμενους πολίτες τρίτων χωρών προκειμένου να τους χορηγηθεί η εθνική θεώρηση εισόδου στην Ελλάδα.
Εποχική εργασία
Ο εργοδότης, ο οποίος επιθυμεί να προσλάβει πολίτη τρίτης χώρας για εποχική εργασία, με βάση τις θέσεις εργασίας, οι οποίες περιλαμβάνονται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση του άρθρου 11 του Ν. 4251/2014, ακολουθεί την ίδια ως άνω διαδικασία. Η αίτηση του εργοδότη αφορά σε συνολική περίοδο απασχόλησης έως εννέα μήνες ανά έτος και μπορεί να επεκτείνεται σε συνολική περίοδο έως πέντε έτη. Μαζί με την αίτηση ο εργοδότης καταθέτει έγκυρη σύμβαση εργασίας για τον σκοπό της εποχικής εργασίας.
Εργαζόμενοι ειδικού σκοπού
Η άδεια διαμονής ειδικού σκοπού παρέχεται σε πολίτες τρίτων χωρών που ασκούν συγκεκριμένο επάγγελμα εξ αυτών που προβλέπονται στο άρθρο 17 του Ν. 4251/2014. Οι κατηγορίες αδειών διαμονής για εργασία ειδικού σκοπού είναι οι ακόλουθες:
Στελέχη εταιρειών εγκατεστημένων στην Ελλάδα
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται τα μέλη διοικητικών συμβουλίων, οι μέτοχοι, διαχειριστές, νόμιμοι εκπρόσωποι και ανώτατα διευθυντικά στελέχη (γενικοί διευθυντές, διευθυντές), ημεδαπών εταιρειών, καθώς και θυγατρικών εταιρειών και υποκαταστημάτων αλλοδαπών εταιρειών που ασκούν νόμιμα εμπορική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι η είσοδος και διαμονή πολιτών τρίτων χωρών που πρόκειται να δραστηριοποιηθούν ή να απασχοληθούν, υπό τις ανωτέρω ιδιότητες, σε ημεδαπές εταιρείες, επιτρέπεται μόνο εάν η ημεδαπή εταιρεία απασχολεί τουλάχιστον 25 εργαζόμενους. Στην περίπτωση όμως, της ίδρυσης από αλλοδαπή εταιρία υποκαταστήματος στην Ελλάδα δεν απαιτείται η προϋπόθεση της απασχόλησης τουλάχιστον 25 εργαζομένων.
Απασχόληση υψηλής εξειδίκευσης (Μπλε κάρτας της Ε.Ε.)
Ο πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος αιτείται τη χορήγηση «Μπλε κάρτας της Ε.Ε.», θα πρέπει να έχει συνάψει έγκυρη σύμβαση εργασίας με αντικείμενο την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης, διάρκειας ενός τουλάχιστον έτους, στην Ελλάδα. Εφόσον πρόκειται για νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα, θα πρέπει να αποδεικνύει ότι πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας. Στην περίπτωση που πρόκειται για μη νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα, θα πρέπει να αποδεικνύει τα υψηλά επαγγελματικά προσόντα που πιστοποιούνται από τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή, εφόσον αυτό προβλέπεται κατά παρέκκλιση, από πέντε, τουλάχιστον, έτη σχετικής επαγγελματικής εμπειρίας.
Σημειώνεται ότι για τον καθορισμό του όγκου εισδοχής εισερχόμενων πολιτών τρίτων χωρών για απασχόληση υψηλής ειδίκευσης ισχύουν τα οριζόμενα στην Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδίδεται κάθε δύο έτη, βάσει του άρθρου 11 του Ν. 4251/2014.
Κάθε εργοδότης, ο οποίος επιθυμεί να προσλάβει προσωπικό για εργασία υψηλής ειδίκευσης, με βάση τις θέσεις εργασίας οι οποίες περιλαμβάνονται στην κοινή υπουργική απόφαση του άρθρου 11, καταθέτει αίτηση στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Εσωτερικών, στην οποία αναφέρονται ο αριθμός των θέσεων εργασίας, τα στοιχεία και η ιθαγένεια των προς απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών, η ειδικότητα, καθώς και το χρονικό διάστημα της απασχόλησης.
Λοιπές κατηγορίες
Άλλες ειδικές κατηγορίες εργαζομένων, οι οποίες υπό προϋποθέσεις μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας, είναι συνοπτικά οι παρακάτω:
- Υπαλληλικό προσωπικό ημεδαπών εταιρειών εγκατεστημένων στην Ελλάδα.
- Στελέχη και υπάλληλοι επιχειρήσεων βάσει ειδικών συμφωνιών.
- Στελέχη εταιρειών εξόρυξης υδρογονανθράκων.
- Στελέχη και υπάλληλοι σε εταιρείες που διέπονται από ειδική νομοθεσία.
- Τεχνικοί μεταλλείων η βιομηχανιών του Α.Ν. 448.
- Αθλητές και προπονητές.
- Πνευματικοί δημιουργοί.
- Λειτουργοί γνωστών θρησκειών.
- Ανταποκριτές ξένου τύπου.
- Μέλη ξένων αρχαιολογικών σχολών.
- Εκπαιδευτικοί.
Σπουδαστές και ερευνητές
Η άδεια διαμονής για σπουδές παρέχει στους πολίτες τρίτων χωρών το δικαίωμα να εργάζονται μόνο με καθεστώς μερικής απασχόλησης, εκτός ωραρίου σπουδών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις οικείες διατάξεις για τη μερική απασχόληση.
Από την άλλη, η άδεια διαμονής για έρευνα παρέχει δικαίωμα εργασίας βάσει σύμβασης υποδοχής υπογεγραμμένης με ερευνητικό οργανισμό, με την οποία προσδιορίζεται η νομική σχέση και οι εργασιακές συνθήκες των ερευνητών σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία καθώς και η επάρκεια πόρων για την κάλυψη των δαπανών διαβίωσης, το ύψος των οποίων δεν μπορεί να είναι κατώτερο των εννιακοσίων (900) ευρώ μηνιαίως.
Τέλος, παρέχεται δικαίωμα πρακτικής άσκησης σε συμμετέχοντες σε ειδικά προγράμματα.
Άδεια διαμονής για επενδυτική δραστηριότητα
Πολίτες τρίτων χωρών μπορούν να αποκτήσουν άδεια διαμονής στην Ελλάδα προκειμένου να πραγματοποιήσουν επένδυση που θα έχει θετικές επιπτώσεις στην εθνική ανάπτυξη και οικονομία. Στην περίπτωση που η επένδυση πραγματοποιείται από αλλοδαπό νομικό πρόσωπο, επιτρέπεται η είσοδος και διαμονή στην Ελλάδα μέχρι τριών, αναλόγως του ύψους της επένδυσης, πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι είναι μέτοχοι ή στελέχη του αλλοδαπού νομικού προσώπου. Για την υλοποίηση και τη λειτουργία του επενδυτικού σχεδίου επιτρέπεται να εισέλθουν και να διαμείνουν στη χώρα μέχρι δέκα, αναλόγως του συνολικού ύψους της επένδυσης, πολίτες τρίτων χωρών, επιπλέον εκείνων που έχουν λάβει άδεια εισόδου και διαμονής για το ίδιο επενδυτικό σχέδιο.
Η αίτηση και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά υποβάλλονται στην ελληνική προξενική αρχή του τόπου διαμονής των ενδιαφερομένων η οποία εντός μηνός τα διαβιβάζει στη Διεύθυνση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης. Η Διεύθυνση εξετάζει την αίτηση εντός μηνός και διαβιβάζει την εισήγησή της στην αρμόδια Προξενική Αρχή, οπότε και η τελευταία, σε περίπτωση που η εισήγηση είναι θετική, προβαίνει στην έκδοση εθνικής θεώρησης εισόδου. Μετά την είσοδό του στη χώρα, ο πολίτης τρίτης χώρας θα πρέπει να ολοκληρώσει την απαιτούμενη διαδικασία για την υποβολή αίτησης για άδεια παραμονής στη Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών.
Εξάλλου, επιτρέπεται να εισέλθουν στη χώρα μέχρι δέκα πολίτες τρίτων χωρών, ανά επένδυση, προκειμένου να πραγματοποιήσουν επενδύσεις οι οποίες έχουν χαρακτηρισθεί ως «Στρατηγικές Επενδύσεις», μετά από απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων περί υπαγωγής στο Ν. 3894/2010.
Σημειώνεται τέλος, ότι ο πολίτης τρίτης χώρα που λαμβάνει άδεια διαμονής μόνιμου επενδυτή (Golden Visa) στην Ελλάδα δεν αποκτά δικαίωμα πρόσβασης σε οποιαδήποτε μορφή μισθωτής ή μη μισθωτής εργασίας, αλλά του επιτρέπεται μόνο η άσκηση οικονομικής δραστηριότητας με την ιδιότητα του μετόχου εταιρείας, του μέλους Διοικητικού Συμβουλίου ή του Διευθύνοντος Συμβούλου εταιρίας.
Λοιπές κατηγορίες
Εκτός των ανωτέρω πρόσβαση στην αγορά εργασίας έχουν και τα μέλη οικογένειας Έλληνα πολίτη, πολίτη της Ε.Ε., του Ενιαίο Οικονομικού Χώρου και της Ελβετίας. Επίσης, πρόσβαση στην αγορά εργασίας έχουν και οι κάτοχοι άδειας παραμονής επί μακρόν διαμένοντος και δεύτερης γενιάς. Αντίθετα, δεν παρέχεται δικαίωμα πρόσβασης στην εργασία στους έχοντες άδεια διαμονής για ψηφιακούς νομάδες (digital nomads.) Για την ειδική αυτή κατηγορία μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ.
Ελευθερία Αγγελούδη, Δικηγόρος Αθηνών
Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στην αγγλική γλώσσα:
Types of residence permits that grant access to the labor market in Greece
Dependent employment after invitation of the employer
The residence permit for dependent employment after invitation is valid for up to two years. It provides access to paid employment in the sectors provided for in the Joint Ministerial Decision issued every two years, based on Article 11 of Law 4251/2014. The Joint Ministerial Decision determines the maximum number of employment posts offered to third-country nationals per speciality. The employment posts relate in particular to the sectors of agriculture, animal husbandry, domestic work and construction work.
An employer who wishes to hire personnel for dependent work must submit an application to the competent Department of the Decentralized Administration of his/her place of residence, indicating the number of posts, the details and nationality of the third-country nationals to be employed, the speciality and the period of employment. The application must be accompanied by a valid employment contract in Greece, with a minimum duration of one year.
The Secretary General of the competent Decentralized Administration shall issue an instrument authorising the dependent employment of a third-country national by a specific employer only if the relevant speciality and the number of posts provided for in the above mentioned Joint Ministerial Decision have not been filled. The relevant authorisation shall be forwarded to the competent Greek Consular Authority, which shall notify the interested third-country nationals, who have to appear in person in order to receive the national visa to enter Greece.
Seasonal employment
An employer who wishes to hire a third country citizen for seasonal employment, based on the employment posts included in the Joint Ministerial Decision of article 11 of Law 4251/2014, should follow the same procedure as above. The employer’s application concerns a total period of employment of up to nine months per year and may be extended to a total period of up to five years. Together with the application, the employer shall submit a valid employment contract, which shall state the purpose of seasonal employment.
Employees under special status
The special purpose residence permit is granted to third country nationals who are engaged in a specific profession among those provided for in Article 17 of Law 4251/2014. The special purpose residence permits consist of the following categories:
Executives of companies established in Greece
This category includes members of the boards of directors, shareholders, managers, legal representatives and senior executives (general managers, directors) of domestic companies, as well as subsidiaries and branches of foreign companies that are legally engaged in commercial activity in Greece. It should be noted that the entry and residence of third country nationals who are to operate in the above capacities in domestic companies is permitted only if the domestic company employs at least 25 employees. However, in the case of a foreign company establishing a branch in Greece, the requirement of employing at least 25 employees is not required.
EU Blue Card – Highly qualified employees
The third-country national applying for an EU Blue Card in Greece must have entered into a valid employment contract for highly qualified employment of at least one year in Greece. Where the profession is regulated by law, the third-country national must prove that he or she fulfils the conditions laid down by the relevant provisions of national law. In the case of a non-regulated profession, the third-country national must provide evidence of high professional qualifications, certified by a higher education qualification or, by way of derogation, by at least five years of relevant professional experience. It is noted that the determination of the volume of admission of incoming third-country nationals for the purposes of highly qualified employment is provided for in the aforementioned Joint Ministerial Decision.
An employer who wishes to hire personnel for highly qualified employment, on the basis of the jobs included in the Joint Ministerial Decision, must submit an application to the competent Directorate of the Ministry of Interior, indicating the number of posts, the details and nationality of the third-country nationals to be employed, the speciality and the period of employment.
Other categories
Other special categories of workers, who under certain conditions can gain access to the labor market in Greece, are briefly the following:
- Employees of domestic companies established in Greece.
- Executives and employees in companies, based on special interstate agreements.
- Executives of companies engaged in marine exploration, drilling and extraction of hydrocarbons.
- Executives and employees in companies governed by special legislation.
- Technical personnel employed in conditional industries or mines.
- Athletes and coaches.
- Intellectual Creators.
- Religious Ministers of known religions.
- Foreign press correspondents.
- Members of foreign schools of archaeology.
- Education professionals of foreign schools.
Students and researchers
Third-county nationals who have been granted a residence permit for the purposes of studies, may be employed only on a part-time basis, outside of study hours, in accordance with the provisions of the relevant legislation on part-time employment.
On the other hand, the residence permit for research provides the right to work based on a hosting contract signed with a research organization. The hosting agreement specifies the legal relationship and working conditions of the researchers, in accordance with the applicable legislation, as well as the adequacy of resources to cover living expenses, the amount of which cannot be lower than nine hundred (900) euros per month.
Finally, participants in special exchange programs have the right to practice.
Residence permit for purposes of investment activity
Third country nationals can obtain a residence permit in Greece in order to carry out an investment that will have a positive impact on national development and economy.
In the event that the investment is made by a foreign legal entity and depending on the amount of the investment, up to three third-country nationals who are shareholders or executives of the foreign legal entity are permitted to enter and reside in Greece.
Depending on the total amount of the investment, up to ten third-country nationals may enter and reside in the country, in addition to those who have obtained an entry and residence permit for the same investment project.
The application and the required documents are submitted to the Greek Consular Authority of the place of residence of the interested parties, which within one month forwards them to the Directorate of Foreign Direct Investments of the Ministry of Development. The above Directorate examines the application within one month and forwards its motion to the competent Consular Authority, which proceeds with the issuance of the national entry visa. After entering the country, the third country citizen can submit a residence permit application to the Directorate of Immigration Policy of the Ministry of Interior.
Other categories
In addition to the above, the right of access to the labor market is granted to the family members of Greek citizens, EU citizens, EEA citizens and Swiss citizens. Long-term residents and holders of a second-generation residence permit also have access to the labor market. On the contrary, the right of access to work is not granted to those who have a digital nomad residence permit. You can read more about this special category here.
Attorney at law
Angeloudi Eleftheria